Kitap Analizi : Tipping Point Yazar: Malcom Gladwell

Tipping Point

How Little Things can Make a Big Difference

by Malcolm Gladwell

İngilizce kitap genelde okumam, çünkü ingilizce okumak dürüst olmak gerekirse zordur. Daha yavaş gider, akıcı olamazsın, bazen yanlış anladığını zanneder tekrar geriye dönmek zorunda kalırsın.Elinde sözlük takılırsın falan feşmekan. Ama bir de kitaba kendini kaptırmışsan, anlatılanlar ilgilini çekmişse, çatpat anladığına da hayret edersen, tüm zorluğuna rağmen okumak zevk verir.

Gladwell in bu kitabını bilinçli olarak aldığımı söyleyemem, aslında kitabı okumadan da ne olduğunu, nasıl olduğunu anlamak biraz zor. Kitabın ismine baktığımızda bunun bir tür kişisel gelişim kitabı olduğunu tahmin ediyorsunuz ama okudukça kişisel gelişim kitabı olmadığını anlıyorsunuz.Mesela ilk bölümden okumaya başladığınız da, bir pazarlama kitabı olduğunu da zannedebilirsiniz. Bir bölüm atlıyorsunuz, suç oranları ile ilgili bir olay, bir bölüm atlıyorsunuz, karizmatik insanlar hakkında bir şeyler bir şeyler.. Bizim yazarlarımızın yavan kitaplarını okuduktan sonra (şüphesiz küçümseme değil, ve çok genel olarak da söylemiyorum) bu kitap bir bilgi deryası sanki.

Kitap sürükleyici.Hush Puppies markalı eski moda suit ayakkabıların nasıl olup da 1 yıl içinde satışlarını 30 binlerden 430 binlere çıkardığ sorusu ile başlayan bu sürürükleyicilik, akademik bir altyapının sade bir dil ve bol örneklerle anlatılmasından doğuyor, kanımca.Yazar Gladwell kitapta farklı alanlarda ki sosyal bilim araştırmalarını  aniden gerçekleşen gizemli sosyal patlamaların ve sosyal salgınların ayrıntılı bir analizini sunmakta kullanıyor.Ama sıkmadan, sade ve keyifli bir dille.Yazar Amerikalı olduğu için olayların da Amerika da gerçekleşen sosyal olayların analizi olmasını yadırgamazsak, Tipping Point meraklı (Ameriaklı değil- berbat espiri) okuyucuyu kendi içine sürüklüyor.

Özetle bu kitap bize şu soruyu soruyor: Neden bazı olaylar aniden -bir salgın gibi-epidemic- hızla ve durdurulamaz bir şekilde büyürken, diğer pek çok girişim veya olay bu durumu/başarıyı yaşayamıyor? Neden bazı çok küçük değişimler, çok çok büyük sonuçlara neden oluyor?Yani buna yazar epidemic ve word-of-mouth demiş, ama nasıl çevirirseniz. Mesela neden oğlum bak git tuttu da benzer pek çok komik diğer videolar tutmadı.Mesela neden sosyal medya dedikleri şey, bazı olaylar ve insanlar üzerinde bir anda -herkesin ilgisini çekiyor, herkes aynı şeyi konuşuyor- patlama ve salgın gibi bir artış varken, diğerlerinde yok. Bunun bir formülü var mı? Bu kitap formülü vermiş abi.

Verdiği sayısız örnekten rastgele – tabi kitabı karıştırarak- Birkaç örneğe bakalım:

Newyork Bronsville de 1990 lardan 1995 lere kadar geçen sürede frengi hastalığı nasıl yüzde 500 lük bir artışla bir salgın haline geldi? O bölgenin özelliği neydi?

Amerika nın kurtuluşunda meşaleyi yakan ilk direnişin başladığı geceden bir önceki gün, İngiliz kolonilerinin ertesi gün bir saldırı planında olduğunu bir gece içinde sabaha kadar at üstünde tanıdığı tüm kapılara giderek başlatan Paul Revere, bunu nasıl başardı?

Susam Sokağı nasıl tuttu?

New York da suç oranları nasıl bir yıl içinde ani bir düşüş pranı ile azalmaya başladı?

Air Walk markası nasıl oldu da tüm gençlerde hızlı bir trend halinde popülerlik kazandı?

Sigara nasıl oldu da hızlı bir şekilde gençler arasında yayılıyor?Sigaranın diğerleri üzerinde hızlı bir şekilde yayılmasında önemli bir etkisi olan sınıfın popüler “cool” gençlerinin ortak özellikleri nedir? (Eysenks, şöyle demiş: “more sexually precocious,greater need to opposite sex”, bir de şu sonucu çıkarmışlar, sigara içenler, içmeyenlere göre kendilerine karşı daha dürüstler)

Micronesia adalarında 1960 ların başında çocuklarda intihar oranları nasıl hızla arttı?(normalden 5 kat daha fazla)S

Sihirli rakam 150 nin anlamı nedir?Bir fabrikada çalıştırılması gereken maksimum kişi sayısı kaçtır?

Aslında Gladwell bu işin sırrını da anlatmış ve üç kural vermiş:Salgının üç kuralı olarak.

1- Power of the Context ( Bu içeriğin güçlü olması anlamında)

2- Stickiness (yapışkanlık- fikrin iyi anlatılması/taşınması ya da fikrin akılda kalması)

3- Law of Few ( Salgını yayabilecek derece de özgün özelliklere sahip, karizmatik, bilgin bağlayıcıların devrede olması)

Örneğin Baltimore da frengi hastalığının yayılmasıyla ilgili yapılan bilimsel araştırmada, salgın haritaları çıkarılmış ve salgının suç oranlarıyla birlikte paralel gelişen Birkaç bardan yayıldığı tespit edilmiş. Bu barlara gelen insanlardan 5-10 tanesinin seks yapma oranın diğerlerine göre o kadar fazlaymış ki, aslında salgını bu insanların çıkarmış olduğu ortaya çıkmış.Peki bu beş on insanın ortak özelliği neymiş? Connector olmaları*yani her çevreden tanıdıklarının olması, genç kızları iki kaykay hareketiyle etkileyecek, artistik özelliklere sahip olmaları vs gibi.

Veya Paul Revere nin de aynı şekilde hem bir Connector hem de bir Maven (bilgi toplayıcı- her şeyden haberi olan insanlardan bahsediyor- olması.

Tabi böyle bir özet işi basitleştiriyor, ama şunu söylemek lazım: kitabı ağzınız açık okuyorsunuz, ve verdiği belki 100 den fazla olay örneğinde hep aynı tezini kuvvetlendirecek bilimsel araştırmalara yer vermiş.ben diğer kitaplarını da okuyacam bu çakalın, size de tavsiye ederim.